Nog nooit is het aantal studenten dat studeert zo hoog geweest. De coronapandemie, de veroorzaker hiervan, heeft nog iets anders losgemaakt. Er wordt digitaler geleerd. Deze twee ontwikkelingen hebben consequenties op het onderwijsvastgoed. Hoe met deze ontwikkelingen om te gaan?
Dit artikel verscheen in Schooldomein, editie 'Inrichten met gevoel'
Drees & Sommer ondersteunt al tientallen jaren schoolbesturen bij alle aspecten van vastgoed: vanaf het eerste idee tot en met de implementatie en exploitatie, en bij het opstellen van strategische huisvestingsplannen. Vanuit onze sectorale benadering is UX & Workplace Consulting een dienst van Drees & Sommer die schoolbesturen helpt bij het ontwikkelen van visie op hun onderwijsvastgoed.
Salla Lardot, Head of User Experience Design bij Drees & Sommer Netherlands, legt samen met haar collega Amanda Verschuur, projectmanager Education, uit wat deze aanpak behelst: “User experience (UX) gaat niet over het opstellen van het programma van eisen of ontwerpen. Het is de onderzoeksfase voordat je met de architect aan tafel gaat. We formuleren samen met alle betrokkenen een visie en brengen de wensen en behoeften van de gebruikers in kaart. We duiken in het profiel van de gebruikers. In onze UX-methodiek laten we die gebruikers een reis maken. Ik spreek van gebruikers, omdat bij hogescholen en universiteiten je niet alleen studenten en docenten hebt, maar ook ondersteunend personeel. Elk van die gebruikersgroepen legt een andere reis af door bijvoorbeeld het entreegebied of de universiteitsbibliotheek.”
Met UX worden strategische huisvestingsplannen duurzamer
Hogescholen en universiteiten krijgen met UX beter grip en zicht op waar en hoe geïnvesteerd moet worden. Het zorgt dat elke euro goed op zijn plek neerkomt, zeggen de twee vastgoedspecialisten. “Het is namelijk duurder als je een betekenisloos gebouw op je campus neerzet wat niet aansluit bij de behoeften van de gebruikers”, stelt Salla. “Het kost meer tijd, dat wel, omdat wij een antwoord op de 'waarom' vraag willen hebben alvorens aan dat programma van eisen te beginnen. In de UX-fase formuleren we visie, missie en doel. Je wilt uiteindelijk komen tot een duurzaam gebouw of duurzame campus. Bij het woord duurzaam wordt te vaak gedacht aan energiezuinig, maar het gaat ook over de toekomstbestendigheid voor de gebruikers."
Amanda vult aan: “UX is uitstekend te gebruiken bij strategische huisvestingsplannen. Hogescholen en universiteiten hebben veel bestaand vastgoed dat moet worden aangepast aan deze tijd. Door via de UX-methode de gebruikers mee te nemen krijg je een antwoord op de vraag wat je met het bestaande vastgoed moet doen. Daar zit de toegevoegde waarde van UX in. Door de juiste vragen aan de voorkant te stellen, kan je dat correct vertalen en krijgt het begrip duurzaamheid veel meer diepte.”
Tech geeft docent en student vrijheid
Drees & Sommer heeft de ‘reis’ door het gebouw opgesplitst in touchpoints. Lardot: “Bij elk touchpoint bedenken we wat iemand daar moet ervaren. We hebben zo’n punt opgeknipt in vier facetten: fysieke en culturele omgeving, services en technologie. Het fysieke gaat over wat het moet uitstralen, de boodschap. Bij cultureel betreft het de intentie van de hogeschool of universiteit. Bij service gaat het om meet & greet mogelijkheden in bijvoorbeeld het entreegebied. Technologie is de drager van een smart building of smart campus. Zo kan je virtuele en fysieke leeromgevingen niet meer splitsen. Door het Internet of Things (IoT) is bijna alles mogelijk, van het vinden van de weg tot het reserveren van een studeerplek in de universiteitsbibliotheek. Tech maakt een campus levendig en interactief en zet aan tot samenwerkingen. Het geeft vrijheid.”
Juist in de wereld van het hoger onderwijs is het toepassen van UX-methodieken om het vastgoed toekomstbestendig te maken aan te bevelen. “Op het vlak van onderwijs zijn namelijk enorme veranderingen gaande”, signaleert Amanda. “Zo is er de trend van blended learning; het zowel digitaal als fysiek lesgeven. Moet je voor het ‘zendwerk’ van een docent nog grote collegezalen hebben of laten bouwen, of kun je naar een theater in de buurt uitwijken? Een studieomgeving is tegenwoordig meer dan een docent die voor een zaal staat. In plaats van driehonderd studenten in een zaal zitten ze nu met vijf tot zes in een kleine groepssetting. Vroeger had je 1,5 meter per student nodig, nu is dat het dubbele. Er is behoefte aan kleinere en hybride collegezalen die zowel online als face-to-face leren mogelijk maken.”
Onderwijsinstellingen zijn merken geworden
Maar er speelt ook nog een ander facet. Hogescholen en universiteiten zijn merken geworden, met een merkwaarde die deels wordt bepaald door de omgeving waarin kan worden gewerkt en gedoceerd. Amanda: “Het is voor hogescholen en universiteiten belangrijk om een sterk merk te zijn omdat zij, net als het bedrijfsleven een war on talent aan het voeren zijn bij het binnenhalen van de beste docenten en medewerkers. Docenten willen in een optimale omgeving hun werk doen en daar zul je als bestuur over na moeten denken, want de concurrentie is enorm. Hetzelfde gaat ook op voor het binnenhalen van studenten. Zij kiezen bewust voor een bepaalde hogeschool of universiteit. De gebouwde omgeving moet die onderwijsvisie faciliteren en de identiteit van de instelling weerspiegelen. Het is je visitekaartje.”
///////////////
Lees meer: