Het circulaire en gezonde schoolgebouw als leermiddel

Aantoonbaar lager ziekteverzuim
Een concreet voorbeeld van de Cradle to Cradle® benadering is het Stadskantoor Venlo-project, waar EPEA samenwerkte met onder meer Kraaijvanger Architects. Het volledige gebouw is ontworpen volgens de principes van Cradle to Cradle®, met als één van de doelstellingen een betere kwaliteit van de binnen- dan van de buitenlucht. Ter referentie: in Nederland is de binnenluchtkwaliteit doorgaans acht tot tien keer slechter dan buiten. De case van Stadskantoor Venlo toont aan dat dergelijke positieve resultaten haalbaar zijn. Constante monitoring en wetenschappelijk onderzoek hebben een aanzienlijke daling van het ziekteverzuim onder de medewerkers aangetoond. Daarnaast zuivert de enorme groengevel aan de noordkant de lucht binnen de directe omgeving van het gebouw. Het is een voorbeeld van hoe elk gebouw, of het nu een kantoor, woning, verpleeghuis of school is, een positieve impact kan hebben op de gezondheid en het welzijn van de gebruikers en de omgeving.

Betere leerprestaties
Een gebouw dat de gezondheid bevordert is interessant in alle sectoren. Zeker ook in het onderwijs. Studies van onder meer Maastricht University tonen aan dat leerlingen beter presteren in gebouwen met een gezond binnenklimaat. Limpens en Akkermans zijn het erover eens: met een keuze voor duurzame, gezonde materialen en technische toepassingen kun je een leer- en werkomgeving creëren waar kinderen en medewerkers graag zijn en waar zij zich goed voelen. En waar het ziekteverzuim aantoonbaar lager is.

Correlatie wetenschappelijk onderbouwd
Een onderzoek van Harvard University bevestigt de relatie tussen de binnenluchtkwaliteit en cognitieve prestaties: gemiddeld werd een toename van 400ppm in het CO₂ -gehalte in verband gebracht met een afname van 21% van de cognitieve scores, en een toename van 500 μg/m³ van het totaal aan vluchtige stoffen (TVOS) werd in verband gebracht met afname van 13% van deze scores.   

Kijken we specifiek naar onderwijsomgevingen, dan blijkt uit onderzoek van Maastricht University onder 27 Limburgse basisscholen dat hoge concentraties CO₂ in de klas, tijdens het semester voorafgaand aan een toets, de prestaties van de leerlingen in die toets meetbaar verlagen.. Vooral kinderen in de groepen 7 en 8 worden het sterkst beïnvloed door de binnenluchtkwaliteit, en het effect is het meest significant op het gebied van taal en rekenen. “Kortom”, zo zegt Akkerman, “hoe je basisschool gebouwd is, bepaalt voor een groot deel je start van je (onderwijs)carrière. Je zou hem zelfs kunnen doortrekken naar levenskwaliteit; het is namelijk gebleken dat het opleidingsniveau een grote rol speelt in je gezondheid, ook op latere leeftijd”.

Samenwerking gezocht met innovatief schoolbestuur
Terug naar de oorspronkelijke gedachte van Akkerman en Limpens. “Wat nou als het mogelijk zou zijn om de ’elementen die de leerresultaten positief beïnvloeden – goede ventilatie, gezonde materialen en duurzaamheidsmaatregelen – te financieren met onderwijsgeld?” Akkerman en Limpens roepen scholen op om hierin samen op te trekken. “We willen heel graag een pilot opzetten met één of twee scholen of schoolbesturen om out-of-the-box te denken. Als Drees & Sommer willen we onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de budgetten ánders, beter, in te zetten. Wij zijn ervan overtuigd dat we het verband van circulariteit en gezondheid in de fit-out van onderwijsinstellingen kunnen staven met bewijzen en maken ons er sterk voor dat te koppelen aan wet- en regelgeving. Naast de procesbegeleiding door de tandem van EPEA en Drees & Sommer kunnen we uiteraard de daadwerkelijke realisatie van een circulaire en gezonde school van initiatief tot en met uitvoering verzorgen.”